Реконструкцијата на уништеното пристаниште во Бејрут е уште една точка за големо ривалство на Блискиот Исток

САД се судираат со Кина и со Русија за Иран, но новата пресметка е за Либан, смета Рагида Дергам, американско-либанска новинарка и основачка на Бејрутскиот институт

Иран веќе долго време има централно место во политиката на големите светски ривали и неговата улога само се зголемува. Кина и Русија инвестираат во земјата врз основа на сопствените пресметани желби за регионот, но и во контекст на нивните ривали, САД. Ова, сепак, не ги спречува да бидат длабоко загрижени за трошоците што би можеле да произлезат од овие инвестиции во форма на санкции на САД, кои се насочени кон иранските интереси.
Сепак, Либан е новиот центар за поголеми тензии. Русија, која има скап сојуз со Иран во Сирија, одби да заземе исто ниво на вклученост во Либан. Иранските сојузници во Бејрут, Хезболах, затоа се фокусираа на кинеските фондови и експертиза за обновување на градот и неговото пристаниште по катастрофалната експлозија месецов предизвикана од амониум нитрат. Брзината и отсуството на услови што доаѓаат со кинеската поддршка, ќе обезбедат краток пат за Хезболах. Сето тоа ќе ги премисли другите сили што сакаат да влезат како спасители на градот и ќе ја донесе кинеската доминација на либанската политика на ниво на монопол.
Раководството на Иран го користи периодот до претседателските избори во САД за да ја консолидира својата агенда во Либан, Ирак и во поширокиот регион, наметнувајќи нови факти на теренот додека Вашингтон е расеан со други работи. Расеаноста може да трае дури и до јануари ако загуби актуелниот претседател Доналд Трамп и ако има период на транзиција до инаугурацијата на новиот претседател на САД.

За Иран тоа е можност да се консолидираат постојните сојузи или за да се обезбеди нова поддршка со Русија и со Кина во арените како Либан, Сирија и Ирак. Следните два до четири месеци, според тоа, се скапоцен подарок што Техеран не може да си дозволи да го одбие.
Како што Иран напредува во регионот, државите од Заливот може да бидат помалку изложени од другите арапски соседи, не затоа што тие не се во плановите на Иран, туку затоа што Кина и Русија имаат огромни трговски интереси во Заливот, особено Саудиска Арабија и Обединетите Арапски Емирати. Затоа, Москва и Пекинг може да помогнат да се ограничат плановите на Иран за регионот околу Персискиот Залив.
Сепак, Либан нема да биде толку среќен. Има малку мотиви Русија и Кина да го спречат потенцијалното иранско преземање на земјата. САД ќе се спротивстават гласно, и додека државите од Заливот нема да сакаат да ги игнорираат импликациите од растечкото иранско влијание во Либан и потенцијалното пресметување меѓу големите сили таму, сепак, нивните реакции ќе бидат ограничени.

Во Советот за безбедност на ОН, битката меѓу големите сили сега се врти околу сеопфатните меѓународни санкции против Иран. Според САД, санкциите се предизвикани од иранското непочитување на нуклеарниот договор потпишан меѓу Техеран и поранешниот американски претседател Барак Обама и европските сили во 2015 година. САД неделава официјално иницираа процедури во Советот за безбедност за активирање на санкциите, но наидоа на отпор од европските потписнички на нуклеарниот договор со образложение дека Вашингтон не е во позиција да го прави тоа зашто Трамп веќе се повлече САД од договорот.
Поделбата меѓу западните сојузници е охрабрувачка за Русија, бидејќи сигнализира дека најверојатно нема да има построг и посеопфатен режим на санкции. Русија и Кина се подготвени да се прават повеќе зделки со Иран, вклучувајќи ги и потенцијалните договори за купопродажба на оружје. САД без сомнение ќе реагираат со свои санкции кон двете држави, тие сепак нема да бидат толку ефективни. Целосен режим на санкции против Русија, па дури и Кина, би имал разурнувачки ефекти за економиите на двете земји.

Ако цената на руската и кинеската поддршка на Иран е толку висока, тогаш зошто да се продолжи со сојузот? Зошто да се признава Хезболах, кој Вашингтон и неговите сојузници го класифицираат како терористичка организација? Голем дел од причините е за да се воспостави противрамнотежа во однос на САД, но дали е можно Москва и Пекинг да ги преиспитаат позициите? Сојузот со Иран, кој е поврзан со паравоените групи во земји како Ирак, Либан или Јемен, би можел да се покаже поскап отколку што навистина вреди.
Кина и Русија ризикуваат да ги отуѓат државите од Заливот, особено ако почнат да го снабдуваат Иран со оружје, а Техеран се закани дека ќе го користи против Саудиска Арабија или Обединетите Арапски Емирати. Второ, САД, без оглед на тоа која администрација е во Белата куќа, тешко дека ќе толерира каков било проток на руско и кинеско оружје во Иран што ќе му овозможи да го монополизира влијанието во Ирак и во Сирија на штета на американските стратегиски интереси.
Иран без сомнение со сета сила се обидува да ги убеди Русија и Кина да го снабдат со оружје, но двете држави може да се воздржат поради заканата од санкции. Неговите напори да ги замени американско и европско влијание врз реконструкцијата на Бејрут се дел од стратегијата, покажувајќи му на Либан дека тој е главниот играч во градот.

Кина може да одлучи дека Иран е одржлив партнер за пошироко влијание на Блискиот Исток и дека нејзините односи со арапските држави се совршено стабилни исто како и билатералните. Пекинг, веројатно, ќе прави нови пресметки само ако стане јасно дека во регионалната поларизација меѓу Иран и поголемиот дел од арапските држави ќе мора да бира една јасна страна.