Со оглед на сличноста на дел од симптомите со сѐ уште присутниот сезонски грип (течење на носот, болки во грлото и кашлица), обичната настинка (течење на носот, болки во грлото и кивање), но и со многу актуелниот коронавирус (кашлица, пецкање и болки во грлото), многу е значајно брзо да ги препознаеме алергиските појави за да избегнеме непотребна паника и посета на лекарските ординации во вонредна состојба
Пролетта и процесот на цветање на растенијата значително ги зголемуваат алергиските манифестации, а со тоа причинуваат сериозни здравствени проблеми кај голема популација низ целиот свет. Алергијата претставува преосетливост на нашиот имун систем на некои супстанции со кои доаѓаме во контакт преку воздухот, храната или кожата. Притоа, кога алергенот доаѓа во контакт со нашиот организам, имуниот систем реагира со создавање антитела од групата на имуноглобулини Е (ИгЕ), под чие дејство се ослободуваат силни инфламаторни материи: хистамини, простогландини и леукотриени. Овие материи доведуваат до зголемена циркулација и ширење на крвните садови, контракција на мазната мускулатура и појава на голем број алергиски симптоми, кои варираат во зависност од алергенот и типот на алергиската реакција.
Во овој период од годината можеби најчест алергиски проблем што опфаќа околу 20 проценти од светската популација е т.н. сезонски алергиски ринитис. Алергискиот ринитис е воспаление на носната слузница, кој се карактеризира со еден или повеќе од следниве симптоми: назална конгестија, течење на носот и нарушено чувство за мирис, чешање на носот и кивање. Покрај овие назални симптоми, често има црвенило и чешање на очите, солзење, чешање на ушите и тинитус, пецкање и болка во грлото, како и кашлање. Со оглед на сличноста на дел од симптомите со сѐ уште присутниот сезонски грип (течење на носот, болки во грлото и кашлица), обичната настинка (течење на носот, болки во грлото и кивање), но и со многу актуелниот коронавирус (кашлица, пецкање и болки во грлото), многу е значајно брзо да ги препознаеме алергиските појави за да избегнеме непотребна паника и посета на лекарските ординации во вонредна состојба.
Најчести причинители на сезонскиот алергиски ринитис (САР) се поленот од тревата и дрвјата, но и поленот од плевел, алергените од мувла и од различна храна итн. Симптомите се јавуваат периодично, но пациентите со ринитис имаат зголемен ризик за развој на астма. Токму затоа е многу важно алергискиот ринитис соодветно да се третира, бидејќи на тој начин се спречува појава на симптоми и сериозни егзацербации на астма. Мерките за превенција и третман се состојат од комбинација на избегнување на познатите алергени што ни прават проблем и фармаколошка терапија.
Пациентите што страдаат од алергиски ринитис се советуваат да престојуваат подолго во затворен простор во текот на сезоната кога цветаат растенијата на чиј полен се алергични, а прошетките да се прават по дождливи денови. По секое изложување на полен се препорачува туширање и перење на облеката. Во случај на активности на отворено, се препорачува носење очила за сонце, за да се избегнат пецкањето и солзењето на очите, а кога се возиме во автомобил прозорците треба да бидат затворени. Пред сезоната на алергии корисно е три месеци да се врши засилување на имунитетот со пробиотици, бетаглукани, храна богата со витамините Ц и Д, како и цинк.
Доколку сепак дојде до алергиски ринитис, постојат неколку лекови за избор: антихистаминици, кортикостероиди, блокатори на леукотриени, стабилизатори на мастоцити, антихолинергици и деконгестиви. Благите форми на САР или повремени симптоми се третираат со орални антихистаминици (лоратадин, цетиризин, фексофенадин итн.) или со блокатори на леукотриени (монтелукаст), кои се ефикасни против течење на носот, кивање и чешање на носот и очите. Сепак, тие не помагаат при назалната конгестија, па затоа дополнително се користат назални деконгестиви (пр. оксиметазолин) до околу седум дена и препорачливо навечер. При умерени и тешки симптоми со изразени знаци на ринитис, потребно е вклучување инхалациски кортикостероиди (пр. мометазон), со кои треба да се започне уште во почетокот на сезоната.
Авторот е м-р по фармација и топедукатор
