Инфекција со хеликобактер пилори – кога да се побара лекарска помош?

Кај поголем дел од нас, оваа спирална, грам-негативна бактерија живее притаено прикачена на желудочната слузница и не исполнува негативни дејства. Во некои
случаи, под дејство на надворешни фактори, а пред сѐ: стрес, тешка храна, алкохол и пушење, може значајно да се размножи и да предизвика воспаление и оштетување на клетките од желудочната лигавица при што се јавуваат првите стомачни проблеми

Повеќе од 50 проценти од светската популација е инфицирана со хеликобактеријата пилори, засега единствена позната бактерија што има способност да преживее во киселата средина на желудникот. Сепак, кај поголем дел од нас, оваа спирална, грам-негативна бактерија живее притаено прикачена на желудочната слузница и не исполнува негативни дејства. Во некои случаи, под дејство на надворешни фактори, а пред сѐ: стрес, тешка храна, алкохол и пушење, може значајно да се размножи и да предизвика воспаление и оштетување на клетките од желудочната лигавица при што се јавуваат првите стомачни проблеми: желудочна болка, жарење/печење, киселини, надуеност и чувство на брзо заситување, гадење и повраќање. Хеликобактериите негативното дејство го остваруваат преку излачување цитотоксини, кои заедно со веќе создадениот амонијак го разградуваат заштитниот мукозен слој што ја штити слузокожата од гастричната киселина. Хеликобактериите предизвикуваат зголемено лачење желудочна киселина, која штетно влијае врз незаштитената гастрична слузокожа и затоа ако не се третираат може да се развијат сериозни компликации: гастритис, гастричен или доуденален чир, нехоџкинсов лимфом на желудникот или аденокарцином на желудникот. Затоа во случај на повторливи искуства со горенаведените стомачни проблеми треба да се посомневаме на хеликобактер, да се обратиме на лекар и да направиме соодветно тестирање за присуство на хеликобактер.

Сепак, сите позитивни пациенти на инфекцијата со хеликобактер пилори немаат апсолутна индикација за лекување. Групата пациенти што треба да се лекуваат се: пациенти со изразени симптоми на воспаление на желудникот и дванаестпрсното црево; пациенти со чир на желудник и дванаестпрсното црево; пациенти оперирани од карцином на желудник; блиски роднини на пациенти со желудочен карцином; пациенти со атрофичен гастрит; пациенти со анемија поради недостиг од железо итн.
Кога лекарот ќе одлучи дека е неопходна терапија многу е значајно пациентите да се придржуваат кон советите со оглед на тоа дека хеликобактериите се многу отпорни на разни антибиотици и честопати има потреба од повторување на третманот што го исцрпува пациентот. Од друга страна, во случај на успешна ерадикација, повторна инфекција со хеликобактер пилори е исклучително ретка. Иако терапијата на хеликобактер еволуира значајно во последните триесетина години, генерално дискутираме за комбинирана терапија со 2-3 антибиотика (кларитромицин, амоксицилин, левофлоксацин итн.) и инхибитор на протонска пумпа (пр: есомепразол, лансопразол, пантопразол) за регулирање на желудочната секреција на HCl, која трае 7-14 дена. Сепак, според најновите насоки, она што во голема мера го одредува успехот на терапијата е примената на соодветни пробиотици, заедно со гореспоменатите лекови. Првата причина за ова е фактот што антибиотската терапија е агресивна и предизвикува голем број несакани дејства (мачнини, гадење, дијареа, стомачна болка), кои често се причина за прекин на терапијата. Пробиотиците ги намалуваат несаканите ефекти на стандарден третман на инфекцијата со хеликобактер пилори, особено дијарејата. Дополнително, во последните десетина години се развиени и специјални пробиотици, кои имаат антимикробен ефект, на тој начин што специфично коагрегираат со хеликобактериите, ги неутрализираат и ги исфрлаат од организмот преку фецесот. На овој начин физички се намалува концентрацијата на хеликобактериите во организмот со што значајно се унапредува антибиотската терапија и се намалува веројатноста за рецидиви. Кога се комбинира на таков начин, важно е употребата на пробиотикот да биде најмалку три часа пред или по земањето на антибиотиците, заради постигнување на оптимален ефект. За комплетно стабилизирање на цревната микрофлора, корисно е да се продолжи со горенаведените пробиотици и во период од 1 месец по завршувањето на антибиотската терапија.

Авторот е м-р по фармација и топедукатор